Nagłe zastępstwo za Helenę Modrzejewską w roli Ludwiki w krakowskiej premierze „Intrygi i miłości” Schillera 3 maja 1866 r. przyjęła Bronisława Ładnowska. Modrzejewska, wschodząca gwiazda sceny, zmuszona w ciągu jednego miesiąca opanować sześć nowych ról, a odegrać dwanaście w czternaście wieczorów, postanowiła się zbuntować przeciwko stylowi pracy teatru krakowskiego – nie wzięła jednak pod uwagę, że dyrekcja postawi na swoim: premiery nie odwoła, a rolę powierzy przygotowanej naprędce dublerce, która wywiąże się z niej bez spektakularnej kompromitacji.

Modrzejewska pisze więc wyjaśniający list do gazet: „Oświadczenie uczynione wczoraj publicznie na tutejszej scenie z powodu, że nie mogłam wziąć udziału w przedstawieniu wczorajszym tragedii Schillera „Intryga i miłość”, zmusza mnie sprostować to, co w oświadczeniu tym mylnego, a wypowiedzieć, co utajono. Za bardzo cenię sztukę i publiczność, abym występowała w tragedii Schillera nie tylko nie wystudiowawszy roli mnie przeznaczonej, ale nawet nie mogąc się jej nauczyć z powodu braku czasu. (…) Próba czytana tej tragedii odbyła się w poniedziałek 30 kwietnia; we wtorek na żądanie dyrekcji występowałam w innej sztuce; pozostawała więc tylko środa do nauczenia się roli tak wielkiej, a jeszcze w środę poprawiano tłumaczenie sztuki. Wprawdzie nieraz miałam pozostawione tylko tyle czasu do nauczenia się roli, lecz bywało to w komedii, gdzie prędzej wolno artyście własnym natchnieniem dopełnić zdania zapomnianego, ale nie w tragedii takiego poety jak Schiller! Dlatego we wtorek rano – nie zaś na 4 godziny przed przedstawieniem, jak oświadczono – prosiłam Dyrekcję teatru, aby odłożono do soboty odegranie sztuki „Intryga i miłość”, gdyż nie jestem w stanie we czwartek wystąpić, nie umiejąc roli. Czyż właśnie nie byłoby to lekceważeniem publiczności występować przed nią bez należytego nauczenia się roli i wystudiowania sztuki?”

 

Podziwiamy talenty niespodziewanie wkraczających na scenę - estradę, boisko - dublerów. Ale nie wolno przy tym zapominać i lekcji Modrzejewskiej: szacunek dla publiczności wymaga jednak także „należytego nauczenia się roli”.

 

Isma

mader.isma.kasia.aga@gmail.com

fot. -tlc-/Flickr.com