Ostatecznie listę swoich ksiąg świętych ustalili Żydzi na zjeździe w Jamnii ok. 100 roku ery chrześcijańskiej. Autorytet wielkiego rabbiego Akiby zadecydował wówczas o tym, że starozakonni uznali Boże natchnienie Pieśni nad Pieśniami. Natomiast niepodległościowa atmosfera, jaka przenikała ówczesne środowiska żydowskie (przypomnijmy sobie rolę rabbiego Akiby w późniejszym nieco od omawianych wydarzeń powstaniu Bar Kochby!), sprawiła, że w Jamnii odrzucono z żydowskiego zbioru ksiąg świętych te pisma, które były napisane w języku greckim, m.in. Księgę Mądrości.

Mamy więc już -- z grubsza rzecz biorąc -- trzy różne listy ksiąg Starego Testamentu: kanon saducejski (o ile mi wiadomo, dziś trzymają się go karaimi), kanon rabbiego Akiby (uznawany do dziś przez Żydów) oraz kanon przyjęty od wieków w Kościele katolickim, zawierający również najpóźniejsze księgi żydowskie ery przedchrześcijańskiej, między innymi Księgę Mądrości, Księgę Syracha, dwie Księgi Machabejskie.

Że Chrystus i Apostołowie również te ostatnie księgi uważali za część Pisma Świętego, wskazują na to świadectwa, zawarte w Nowym Testamencie. Na przykład z Księgi Mądrości Apostołowie zaczerpnęli jedyną w swoim rodzaju terminologię, za której pomocą przedstawiają przedwieczność Syna Bożego i Jego równość z Ojcem (np. Hbr 1,3; Kol 1,15; por. Mdr 7,25n). Również bezpośrednio z Księgi Mądrości (15,7) został wzięty obraz Boga-Garncarza w Pawłowym wywodzie na temat przeznaczenia (Rz 9,21). A kiedy w Księdze Syracha czytamy upomnienie: "Nie oddawaj się nierządnicom, abyś nie stracił swego dziedzictwa" (9,6) -- czyż nie przypomina nam się natychmiast przypowieść Pana Jezusa o synu marnotrawnym (por. zwłaszcza Łk 15,30)? Co jeszcze bardziej godne uwagi: Stary Testament jest cytowany w Ewangeliach i w pismach apostolskich nie w bezpośrednim przekładzie z hebrajskiego, ale według Septuaginty, słynnego przekładu greckiego, który często odbiega nieco od hebrajskiego oryginału, próbuje bowiem uwyraźnić i pogłębić sens religijny poszczególnych wydarzeń i wypowiedzi.

W tradycji żydowskiej część hebrajską Starego Testamentu określa się mianem TaNaK. Słowo to stanowi kompozycję trzech liter początkowych od terminów oznaczających trzy zasadnicze części Biblii żydowskiej:

Torah (Pięcioksiąg Mojżeszowy: Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Liczb, Powtórzonego Prawa),

Nebiim (Księgozbiór Prorocki),

Ketubim (Pisma).

Dla starożytnych Żydów wszystkie księgi Pisma Świętego - Biblii hebrajskiej - miały „święty“ charakter, stąd obchodzono się ze zwojami w sposób pełen szacunku z uwagi na zapisane w nich Imię Boże (Tetragram - JHWH). Dlatego już w starożytności stworzono instytucję guenizah (hebr. „skrytka“), rodzaju aneksu w każdej synagodze, w którym deponowano zużyte zwoje Biblii, nieużywane w liturgii synagogalnej, ze względu na możliwość ich profanacji, zwłaszcza zaś zapisanego Imienia Bożego, jako JHWH.

W okresie judeo-chrześcijaństwa w I wieku chrześcijanie uznali teksty Biblii żydowskiej jako swoje właściwe Pismo Święte, przy czym kanon uzupełniono o księgi spisane po grecku, których nie włączyli rabini z Palestyny do Biblii hebrajskiej. Do tekstu Starego Testamentu Biblii hebrajskiej poczęto następnie dołączać greckie teksty Nowego Testamentu wraz z rozszerzeniem chrześcijaństwa w świecie rzymskim.

Od IV wieku począwszy chrześcijanie zaczęli używać terminu greckiego „kanon“ (reguła), na oznaczenie fizycznego zamknięcia procesu formułowania Pisma Świętego. Odtąd kanon Pisma Świętego zawierał zarówno księgi Biblii hebrajskiej, czyli Starego Testamentu, oraz greckich ksiąg Nowego Testamentu. Kościół ogłosił zbiór powyższych ksiąg Biblii za „święty“ i powstały z inspiracji Bożej, a zatem normatywny w zakresie doktryny i wiary. Okres reformacji w Europie, pełen żywych debat na temat kanonu Biblii wpłynął na stanowisko Kościoła katolickiego, który podczas soboru powszechnego w 1546 roku w Trydencie zdefiniował w sposób dogmatyczny tzw. autorytatywny i nieodwołalny dla katolików kanon Pisma Świętego, czyli zespół ksiąg „świętych“ i „natchnionych“!

Należy zaznaczyć, że w praktyce liturgicznej żydów i chrześcijan nastąpiły wyraźne różnice w fizycznej formie używanego Pisma Świętego. Chrześcijanie zaadoptowali formę księgi - kodeksu, złożonego z połączonych stronic, natomiast w kulcie synagogalnym żydowskim nadal używa się zwoju pergaminowego Tory, czyli Pięcioksięgu Mojżesza. Warto więc w konkluzji przypomnieć, że Biblia hebrajska składa się z 39 ksiąg Starego Testamentu (Pięcioksiąg - Tora, Prorocy i Pisma), natomiast Biblia katolicka zawiera poszerzony skład ksiąg Starego Testamentu o siedem tekstów greckich, stąd łącznie jest ich 46, uzupełniona greckimi tekstami Nowego Testamentu (4 Ewangelie, Dzieje Apostolskie, Listy Apostolskie i Apokalipsa św. Jana), w liczbie 27 ksiąg.