Lubonskie sprawy
Nazwy wielkopolskich miejscowości
dodane 2017-06-09 00:00
Nazwy miejscowości w Wielkopolsce zawierają językową zagadkę, gdy mówimy o pochodzeniu słów je oznaczających. Tu, pod Poznaniem, tłumacz niemieckiego nie pomoże rozwikłać genezy czy zagadnień słowotwórczych, bo tu prawie zawsze była Polska!
Poza krótkim, studwudziestotrzyletnim okresem zaborów, tak więc niemieckie wywiedzenie znaczenia (to bodaj zwie się fachowo genezą) poszczególnych nazw – tak jak w Szczecińskiem czy na Śląsku, na niewiele się zda. A jest sporo ciekawych podpoznańskich osad o historycznym znaczeniu.
Rejowiec dla potomków Reja z Nagłowic
Niektóre nazwy mogą wydawać się zabawne – jak Baborówko czy Pamiątkowo, są osady też ściśle spojone z naszą polską historią, jak Rejowiec - gdzie mieszkali potomkowie Mikołaja Reja z Nagłowic. Niestety, prawnuk poety nie popisał się podczas Potopu szwedzkiego, gdyż – mówiąc dzisiejszym językiem - wybitnie kolaborował z okupantem, wydając polskich patriotów, a pobudki miał ponoć religijne (był Kalwinem, jak praprzodek i jak ówcześni Szwedzi ). Zabawne skojarzenia z nazwami poznańskich miejscowości to także powiedzenia – takie jak elegant z Mosiny, przysłowie raczej mało znane poza Wielkopolską. Natomiast geneza polskich nazw bywa ciekawa - choć nie ma nic wspólnego z językiem niemieckim, o czym warto pamiętać.
Pamiątkowo, Baborówko
Skąd nazwa Baborówko? Od właścicieli wsi szlacheckiej, Baworowskich, nazwa pojawia się już w 1421 roku jako Baworowo Minor. Jakie zjawiska językowe spowodowały przekształcenie w dzisiejszą formę, nie wiemy, podejrzewać można tu język niemiecki, przez który musiała przejść zniekształcając się. Pamiątkowo leży nad jeziorem Pamiątkowskim ,zaś niemiecka nazwa brzmiała Pamen, tyle podają źródła.
Myślę, że warto będzie kontynuować temat nazw poznańskich i podpoznańskich