Chciałbym dziś polecić ciekawy dialog między Jorge Bergoglio (przyszłym papieżem, wtedy jeszcze kardynałem) a rabinem Abrahamem Skórką, który opublikowano w książce „W niebie i na ziem”. Może dla zachęty podzielę się kilkoma myślami, zainspirowanymi tą właśnie rozmową... Bergoglio zauważa tu że natura jest dla nas niewątpliwie darem, ale cały proces przekształcania natury w kulturę powinien opierać się na dynamicznej równowadze między DAREM a ZADANIEM. Gdy człowiek zatrzymuje się na samym darze, grzęźnie w konsumpcjonizmie. Gdy zaś widzi tylko zadania, zaczyna wszelkie dobro przypisywać wyłącznie sobie, wchodząc w syndrom wieży Babel, cechujący się pychą i relatywistyczną etyką.

Gdy człowiek dokonuje najokropniejszych czynów, często działa już jak istota całkowicie zniewolona. Można powiedzieć, iż czas wolnego wyboru należy już do jego przeszłości. A jednak w każdej chwili naszego życia następują rozdroża przepełnione łaską, gdzie przełomowy wybór może zamienić dotychczasowe przekleństwo w błogosławieństwo, odmieniając nie tylko przyszłość, ale również przeszłość.

Po tej lekturze zaryzykowałbym twierdzenie, że każde zło istnieje tylko o tyle, o ile staje się dla nas wyzwaniem, by wyzwolić jeszcze większe dobro. Mroki zła są iluzją, gdy zaczynają się jawić jako rzeczywistość totalna i ostateczna. Jak cień jest tylko potwierdzeniem ciała fizycznego wobec padającego nań światła, tak zło staje się potwierdzeniem potencjalności dobra.

Rabin Skórka bardzo ciekawie wyraził się na temat kultu religijnego: „Kapłan czy rabin powinni dotykać życia z jego brudem. Kult świątynny to tylko fragment religijności. Kult, który nie karmi się życiem i który nie karmi życia, należy do świata pogańskiego.” Podobne stanowisko prezentował Jan Paweł II, twierdząc, że wiara, która nie staje się kulturą, nie jest prawdziwą wiarą. Jeszcze dobitniej wyraził to przyszły papież Franciszek: „wszelki izolacjonizm religijny jest bałwochwalstwem”. Trzeba przyznać, że jak na jego wyrozumiałą naturę, twierdzenie zadziwiająco ostre. A jednak prawdziwe...