"Spłaszczyliśmy i spłyciliśmy chrześcijaństwo tylko do jednego wymiaru moralnego, a zgubiliśmy wymiar w głąb. To jest największa »herezja« Kościoła polskiego".

Zasilając kolejne statystki kościelne myślę sobie o debacie o istniejącym - nieistniejącym kryzysie w Kościele w Polsce i wracam do tekstu z 2 listopada ubiegłego roku "Debata GN Stan Kościoła w Polsce".

Niemal dokładnie rok temu głośno się zrobiło o spadku tu i tam w obrębie Kościoła w naszym kraju. Media - oczywiście fuj - przyczyniły się do nagłośnienia tematu, a mnie z radości serce rosło. Może wreszcie... - pomyślałam sobie. Myślę sobie dalej, po roku i czytam.

Pięć wypowiedzi, wszystkie nieduchownego autorstwa. Nie patrzę na nazwiska i notki o autorach, pomijajam również dywagacje czy owy kryzys jest czy też go nie ma, staram się nie zwracać uwagi na własny gust co do stylu i języka wypowiedzi. Wyłapuję hasła-klucze zmieniając jedynie formę gramatyczną, czasem łącząc, możliwie bez naruszenia treści.

1.

- jednocześnie religijni i nowocześni

- przemyślana obecność Kościoła na poziomie parafii i w sferze publicznej

- profesjonalizm - brakuje dobrze przygotowanych świeckich i duchownych

- strategia w dziedzinie public relations

- sfera informacyjna - komunikacja z mediami i poprzez media

- model pracy parafii - nie miejsce usług religijnych, ale wspólnota wiernych

- zamiast katechizacji w szkołach (to mogą robić świeccy) księża obecni na co dzień w parafii - w domach, animowanie życia różnych grup, życie sakramentalne, konfesjonał, lepsze przygotowanie kazań, oprawa liturgiczna

- katecheza dorosłych

2.

- mówić do serc, do umysłów i do emocji swoich wiernych - kluczowy jest właściwy porządek

- skostniały (albo przeciwnie: infantylno-kumpelski) język

- brak odpowiedzi na realne pytania w programach duszpasterskich

- bierność świeckich

- polityka personalna

- tożsamość duchownych

- kim dla współczesnego katolika jest dziś jego duszpasterz albo jego diecezjalny biskup

- przygotowanie retoryczne i organizacyjne do odparcia ataków jest daremne bez odzyskiwania wiary w obecnego w Kościele Boga

- jak dotrzeć z prawdą o Jezusie Chrystusie?

- świadectwo i katecheza

- proboszcz, biskup i katolicki publicysta - świadek siły, uśmiechu, pewności, dobra

- obudzenie pojęć takich jak parafia czy diecezja

- wspólnoty ludzi, którzy znają siebie - Kościół lokalny

- spotkanie Kościoła instytucjonalnego z człowiekiem - słuchanie i mówienie zamiast komunikacji jednokierunkowej

3.

- nie dać się uśpić w dymie kadzideł, zachwytów i pochwał

- biskupi dający świadectwo

- Kościół blisko człowieka, wspólnota prawdy, odwagi i pokory

- jaka postawa kapłana w konfesjonale, kancelarii parafialnej, na katechezie

- rodzice świadkami modlitwy, sakramentów, miłosierdzia

- wspólnota ludzi, którzy chcą być święci

- brak codziennych, zwykłych oznak świętości

4.

- aktywność wielu ruchów i wspólnot katolickich

- pogłębiona formacja duchowa świeckich chrześcijan

- katechizacja osób dorosłych

- postawienie na młodzież

5.

- niebezpieczeństwo przekonania o samozadowoleniu, Polacy narodem wyjątkowym i szczególnym

- JAK być Kościołem w nowych czasach

- lękamy się, kiedy trzeba i nie trzeba – zamiast głosić Dobrą Nowinę

- oburzamy się i potępiamy zło tego świata, odruchowo zwieramy szeregi, aby bronić własnej tożsamości zagrożonej przez wszystkie groźne ideologie współczesności – a nie dostrzegamy, że ta tożsamość najbardziej nadwerężana jest od środka

- spory o sprawy drugorzędne

- czy Kościół protestu / dialogu; czy walczyć ze złem / budować dobro

- kiedy znak przebaczenia i pojednania, kiedy sprzeciwu; kiedy głosem nadziei, kiedy przestrogi

- jak być Kościołem społecznym, nie będąc Kościołem partyjnym; jak pokazywać, że wiara nie odrywa człowieka od normalnego życia, lecz do niego prowadzi; jak w zwykłej, zapracowanej codzienności odnajdywać Boga

- "Spłaszczyliśmy i spłyciliśmy chrześcijaństwo tylko do jednego wymiaru moralnego, a zgubiliśmy wymiar w głąb. To jest największa »herezja« Kościoła polskiego".

- świadoma, pogłębiona ożywcza wizjia Kościoła, nie doraźna na daną chwilę - o tę wizję u nas najtrudniej

- zagubienie w bieżących zadaniach i zmartwieniach

- potrzeba pasterzy, którzy będą dobrze wiedzieli, dokąd chcą prowadzić powierzone im owce - nie muszą być wielkimi przywódcami, niech tylko będą świadkami.

Jest jeszcze tekst szósty, ostatni. Nie bardzo mam ochotę na wnikliwą lekturę. Szczególnie bezpośrednio po - moim zdaniem - najlepszym tekście poprzednim. W mojej opinii ten ostatni jest częściowo absolutnym zaprzeczeniem tego, co powyżej. Delikatnie rzecz ujmując - tekst do mnie nie dociera rozbijając łeb o mur szczególnie ważnego przekazu katolickiej doktryny.

Podsumowując powyższą debatę w artykule "Stan Kościoła w Polsce: diagnoza niepełna" z pół godziny później - zgodnie z datą i godziną przy artykule, autor najpierw na podstawie postulatów i wyzwań podejmuje próbę zebrania w punktach czegoś na kształt programu. Nie czytałam uważnie, mam tu swoje punkty ;)

Ale ostatnią część czytam uważniej i oczom nie wierzę...

Owszem, nikt nie wspomniał ani słowem o pieniądzach. Choć uważam, że mądre i nie na pierwszym miejscu zwrócenie uwagi na sferę materialną jest jak najbardziej potrzebne.

Co to jest "miejsce w strukturach demokratycznego państwa"? No chyba nie to, co ja myślę, że autor myśli...

Oba spostrzeżenia ewidentnie służą jedynie potwierdzeniu, że media atakujące treścią z następnego akapitu są fuj z tą swoją na daremno podniesioną ręką. Nie wiem, czy się śmiać na myśl, że być może te słowa w opinii piszącego tę rękę raz na zawsze ucięły... Te sprytne spostrzeżenia każą autorowi podsumowania dojść do wniosku kompletnie nieprawdziwego: "Wszystkie uwagi opisujące stan naszego Kościoła dotyczyły sfery czysto religijnej." Owszem zgodzę się jakoś ze zdaniem: "Można powiedzieć, że warunki zewnętrzne nie mają istotnego znaczenia dla pracy Kościoła, liczy się przede wszystkim wymiar duchowy." Ze względu na "istotnego" i "przede wszystkim", ale że nie tylko sfera "czysto religijna" została wzięta pod uwagę widać choćby z powyższego wykazu, że nie wspomnę o efekcie po przeczytaniu całości debaty.

Na koniec autor zauważa, że "żaden z publicystów nie zwrócił uwagi na kwestię jedności wśród samych katolików" i tylko przez chwilę można mieć wątpliwość, o jaką to "jedność" chodzi, bo autor zaraz spieszy z objaśnieniem popartym przykładem na temat in vitro - chodzi o jedność "w kwestiach zasadniczych, dotyczących wiary i moralności". Ręce opadają. Tylko dwa cytaty: "Większość Polaków nie ma pojęcia, jak brzmią imiona czterech Ewangelistów, 70 proc. ma w kluczowej sprawie, jaką jest stosunek do ludzkiego życia (powoływanego in vitro), zdanie inne niż oficjalne nauczanie Kościoła".

"Stopień nieznajomości wiary chrześcijańskiej wśród tych roczników jest zatrważająco duży".

Pominę poruszaną niezwykle często kwestię potrzeby katechizacji dorosłych. Niby po co tak pilna?

Uff... No i po kiego takie podsumowanie robić?

***

Moje prywatne podsumowanie:

Czegóż tam nie ma... I kto by się pod tym nie podpisał? A i jeszcze swoje trzy grosze dołożył.

No właśnie, czego tam zabrakło według mnie. Pierwsze i najmocniejsze, co mi ciarkami po plecach przeleciało: nie ma Biblii... Jest zapewne "ukryta" tu i ówdzie, ale niewymieniona z imienia.

Ukryty, ale nienazwany jest również fanatyzm.

Nie potrafię też nigdzie znaleźć ukrycie czy jawnie ujętej wzmianki o kształceniu i formacji seminaryjnej.

Za mało i zbyt lakonicznie powiedziano o świeckich, owszem mądrze gnieniegdzie rozwinięto, ale osobiście, brakuje mi jasno i wyraźnie postawionego postulatu: zaufajcie nam! Katecheza to nie jedyna czynność, w której możemy was wyręczyć. Będzie wam znacznie łatwiej uporać się z tym wszystkim, co powyżej, a coście sobie z całym inwentarzem zaborczo wzięli na barki.

I śmiem twierdzić, że jest to jeden z najbardziej nieprzeskakiwalnych zasieków.

Grunt, że mnie policzono. Za rok znów sobie poczytam.