Króla Leara znocie?
dodane 2014-09-08 09:59
Wto by niy znoł. Szekspir napisoł łó nim sztuka, kiero grano bydzie już pewnie do kóńca śwjota.
Ale skónd sie wzión tyn lygyndarny Lear?
Łod pogańskigo, celtyckigo boga Lera (Llyra). Znod żech łó nim niydowno ciekawy mit (bojka), łopisano we knidze WYSPA ZACZAROWANO Tadeusza Zubińskigo.
Lir mioł czwórka bajtlów - dziołszka Fionuala i czech synków. Ich matkóm była Eve. Ale po czasie łożynił sie drugi roz - z Aoife (siorkóm Eve).
Macocha Aofie była ło te dziecka zazdrosno, bezto tyż chciała je zabić. Wziyna je roz ze sobóm, jak jechała do króla/boga Munsteru, Bov'a Czerwónego i kozała bajtlów zaszlachtować, jak stanyła z łorszakiym przi Derryvaragh - Jeziórze Dymbów. No ja, ino że żodyn ze sugów niy chcioł tego zrobić.
No to Aoife pedziała, że sama je pozabijo. Ino że niy umiała. Syrce ji sie kroiło, beztóż, czarodziejskóm różczkóm zamjyniła ich we łabyńdzie i ciepła czar, że czista lot majóm siedzieć we wodach Derryvaragh, czista błónkać sie w jednyj cieśninie mjyndzy Irlandióm i Szkocjóm, a potym jeszcze czista lot pultać sie we łokolicy wyspów Erris i Inishglory. Klóntwa miała sie skóńczyć, jak chop z Północy łożyni sie z babóm z Połednia.
Potym motyka Aoife pojechała ze swojóm świtóm dalij, ale jak ino wlazła do sali trónowyj Bov'a Czerwónego, tyn kapnół sie co napochała, zamjynił jóm w demóna przestworzy i jako tako zmora wywioło jóm ze zómku i wszelki ślod pó nij zaginół.
Bov i Lir zaczyli szukać dziecek, ino że te niy umiały już godać. Umiały za to pjyknie śpjywać - jak ino zaczynały, złaziły sie ludziska nad Derryvaragh i czuły, że żodyn dół, smuta, ani choróbsko nic im zrobić niy mogóm. Łod tego czasu łabyńdzie stoły sie do Celtów śwjyntymi ptokami.
Jak już te bajtle zamjynióne we łabyńdzie znodły sie na wyspie Erris, wpadły w łoko Ericowi - modymu synkowi, kiery tam gospodorzył. Jakimś cudym pedziały mu ło swoim losie, a potym poleciał łobejrzeć co z ich fatrym, Lirym. Tyn już downo niy żył, a zamias jego zómku były ino ruiny.
- Niy ma wyjścio, cza sie tyż brać z tego śwjota - pómyślały i poleciały w stróna Ziymi Modych - celtyckigo raju. Ale jak przelatywały nad zatokóm Erris, usłyszały bicie zwónu. Z ciekawości poleciały za tym dźwjynkim i zoboczyły, że to chrześcijański pustelnik tak zwóni.
Mnich zaczón im godać ło Chrystusie i zachyńcił, żeby śpjywały w jego chórze.
Downe Celty "zamjyniły" sie we chrześcijan (widzicie, mómy w tyj bojce chrystianizacjo w pigułce!), a sława ło ich wokalnych popisach dotarła nawet do munsterskij ksiynżniczki Deoca, kieryj imie znaczy tyla, co... kobjyta z Połednia.
Akurat zbliżoł sie jij ślub z królym Lairgnynym (chopym z Północy), to zażycyła sie, żeby ji chycił te sztyry ptoki. Tak tyż sie stało, a zaroz po nocy poślubnyj łabyńdzie nazot zmjyniły sie w ludzi. W starych, małych, pómarszczónych chopecków!
Lairgnyn ućyk, jak to łobejrzoł i ino pustelnik sie ich niy boł. Łochrził je, a jak chwila potym umarły, pochowoł we wspólnym grobie, co było łostatnim życzyniym Fionuali.
Pónoć ta historio to w Irlandii metafora (czos zamiany we łabyńdzie to czos niywoli Irlandczyków).
W Dublinie jes nawet ich pómnik - widzicie go sam, jako ilustracjo.