W lipcowym numerze miesięcznika FILM dwie ciekawe recenzje filmu "Oburzeni".

Jedna jest na TAK, druga na NIE. W tej mniej przychylnej filmowi Tony’ego Gatlifa czytam jednak, że reżyser ten "od zawsze był uznawany za reprezentanta ‘wykluczonych’, który najczęściej w baśniowy, momentami wręcz banalny sposób próbuje przedstawiać historię odrzuconej etnicznie zbiorowości, za wszelką cenę próbującej zachować swoje korzenie".

My, Górnoślązacy też jesteśmy taką zbiorowością. Nie tylko próbujemy zachować swoją tożsamość, ale wręcz odgrzebać ją, odkryć na nowo, po latach PRL-owskiego, absurdalnego oczyszczania śląskości ze wszystkiego, co niepolskie.    

Ostatnio dziennikarz Jerzy Ciurlok w audycji "Ślązak kontra Ślązak" w programie I Polskiego Radia powiedział, że "Polacy mają swoich królów na Wawelu. Ślązacy w Pradze". Święta prawda.

Im bardziej zagłębiam się w czeskość (a przecież nie czytam wyłącznie śląskich baśni-pohadek), tym częściej widzę wielowiekowe związki Czech ze Śląskiem i wpływy czeskiej kultury na śląską mowę, obyczaje, folklor...

"W blasku złotej Pragi" – tak brzmi chociażby tytuł podrozdziału o sztuce Górnego Śląska w "Historii Górnego Śląska" – pozycji kanonicznej, do której od miesięcy powracam i pewnie wracać będę jeszcze przez lata, a może i dekady.

I wciąż uczę się. Uczę się też języka czeskiego. Oczywiście także na wspomnianych baśniach-pohadkach.

Ostatnio na internetowych stronach Czeskiej Telewizji odkryłem, że mnóstwo zamieszczanych przez nich filmów i programów ma tzw. titulky, czyli napisy. Wystarczy kliknąć na niewielki prostokąt obok ikonki z dźwiękiem i już czytamy kwestie wypowiadane przez aktorów, czy dziennikarzy.

Przy okazji przypominają mi się lata '80, kiedy w starym, wielkim telewizorze marki Neptun mieliśmy tylko trzy kanały. Polską jedynkę, polska dwójkę i "Czechy". I często oglądało się właśnie te "Czechy", wyłapując przy okazji słowa z polszczyzny, ze śląszczyzny i jakoś się te fabuły ogarniało.   

Proszę spróbować samemu! Chociażby na przykładzie baśni "Poklad na Sovím hrádku". Polecam! :)