Zdolny i świetnie wykształcony Hindus Vivekananda kopiując misjonarską działalność chrześcijan nadał renesansowi hinduizmu prawdziwie indyjską twarz.

1

Wielu ludzi jest przekonanych, że religie wschodnie, a w szczególności hinduizm, to tysiacletnia tradycja, która dotarła do naszych czasów w orginalnym stanie. Nie jest to prawda. Podobnie jak buddyzm w wiekach wczesnych, który prawie zaniknął wtedy ze względu na demoralizację seksualną mnichów buddyjskich, tak i hinduizm w połowie wieku XIX zdegenerował się do setek różnych zwyczajów, sekt, który źródła, sens i cel dawno zagninęły w mroku czasów.

Hinduizm powstał praktycznie na nowo pod wpływem angielskich i chrześcijańskich instytucji, których dorobek i metody posłużyły także do renesansu zdegenerowanego hinduizmu. Praktycznie większy rozwój w połowie XIX wieku w Indiach przezywały religie naturalistyczne niż hinduizm.

Wedy zostały zunifikowane i przetłumaczone z Sanskrytu rozumianego przez garstke specjalistów na angielski języki przez Niemca, Maxa Muellera, którego pamięć jest do dzisiaj szczególnie czczona w Indiach. Natomiast sekta okultystycznych teozofów z Anią Besant na czele, która wylansowała hinduskiego Mesjasza o nazwisku Krisznamurthi,  stworzyli dla hinduizmu nieprawdopodobny marketing religijny, którego siła jest odczuwana nadal do dzisiaj. Zdolny i świetnie wykształcony Hindus Vivekananda kopiując misjonarską działalność chrześcijan nadał renesansowi hinduizmu prawdziwie indyjską twarz.

 2

Pod wpływem Zachodu powstał w Indiach w XIX wieku ruch czysto hinduistyczny i reakcyjny, który został nazwany hinduskim renesansem.

W wyższych szkołach angielskich w Indiach młodzi hindusi dowiedzieli się o swojej wielkiej przeszłości i poznawali bogatą tradycję religijną swoich ludów. Wielu z nich przyjęło z entuzjazmem dobra i wartości religii i filozofii starożytnych Indii, zachęcani w tym wylewnym deszczem uwielbienia wobec indyjskich mądrości ze strony europejskich uczonych. Z drugiej strony hindusi dostrzegali u angielskich ciemiężców ciemne strony zachodniej kultury, którymi chętnie obarczali chrześcijaństwo w ogóle.

W porównaniu do europejskich chrześcijan pod panowaniem duszącego materializmustarożytny Hindus  jawił się jako duchowy wzór człowieka, który dąży do doskonałości i zbawienia duszy. Hindusi kształceni w nowoczesnym hinduizmie zatem odwracają się od chrześcijaństwa, a tym samym stają się coraz bardziej wierni przestrzeganiu hinduizmu.

Jednakże wymaga to oczyszczenia wierzeń hinduskich i silniejszej organizacji religijnej. Dlatego w tym kierunku zmierza eliminowania najbardziej głupiego i niemoralnego bałwochwalstwa w religii hinduistycznej. W tym celu przejęty został model zachodnich i chrześcijańskich instytucji, który ma wzmocnić pozycję hinduizmu; nikt jednak nie przyzna, że chrześcijaństwo służy jako model.

Na sugestię Annie Besant, teozofki, 1847-1933, powstaje hinduska szkoła w 1898 roku w Benares; która od 1915 roku rozwinęła się w Uniwersytet Hinduski. Tutaj próbuje się w sposób naukowy ustanawiać hinduizm włącznie z politeizmem (mnogość bogów) za pomocą teologicznych wykładów i artykułów w hinduskich pismach teologicznych. Wprowadzono też ogólne wspólne wyznawanie kultu religijnego i powszechne nauczanie religii dla ludu hinduskiego, czego dotąd nie było, wprowadzano również nowe związki wyznaniowe i zakładano instytucje charytatywne.  

Tą obecnie sztucznie rafinowaną, ożywioną i skonsolidowaną religię chwali Hindus jako samoświadomość hinduskiej Sanatana Dharmy, prawa wiecznego, które wszystkie inne religie jedynie odzwierciedlają fragmentarycznie. Koroną tych poszczególnych form o niższej wiarygodność ma być filozofia Vedanty, ktora jako jedyna pokazuje droge do zbawienia. Teraz hinduizm zaczyna świadomie prowadzić misję. Chce szybko i ponownie zjednoczyć indyjskich autochtonów wielbiacych różne duchy i rodzimych chrześcijan, od których wcześniej odwrócił się dumą.

Teraz nawet Europejczycy mogą dołączyć do hinduizmu. Na międzynarodowych konferencjach Hindusi zaczynają głosić „światową religię " i "światową filozofię".

Głównym sponsorem tego odrodzenia był Narendranath Datta (1862-1902), znany pod imieniem Sannyasinamen Swami Vivekananda. Pochodził z wpływowej kasty shudra. Utalentowany, elokwentny i wykształcony współcześnie Vivekananda najpierw dołączył do Brahma Šamaj, ale szybko zmienił go na Guru Ramakrysznę (1834-1886) jako przywódcę duchowego.

Ten słabo wykształcony, ale głęboko religijny bramin, gorący wielbiciel bogini Kali, był typowym hindusem starej szkoły. Uważał, że widział Krysznę i od tej chwili wypełniał go błogosławiony spokój. Ostatnie lata życia spędził w sanktuarium Kali na północ od Kalkuty. Duże liczby zaciekawionych ludzie przychodziło, aby spojrzeć na Ramakryszne pogrążonego w niepamięci i ekstazie.  Zmarł jako "spełniony"  (Paramahansa), który połączył sie z jednością. Ramakryszna został szybko deifikowany jako inkarnacja Kryszny.

Pod guru Ramakryszną Viwekananda stał się entuzjastycznym przedstawicielem hinduizmu. Spędził sześć lat jako pustelnik w Himalajach. Od 1892 roku rozpoczął głoszenie hinduizmu w całych Indiach. Potem przez wiele lat w Ameryce i Anglii. Na Kongresie Religijnym w Chicago (1893) zrobił furorę. W roku Wystawie Światowej w Paryżu (1900) głosił także we Francji swoje religijne idee. Po powrocie do Indii, gdzie został przyjęty jako bohater narodowy, założył zakon ascetycki i misję Ramakrishna. Misjonarze Vivekanandy głosili pisemnie i ustnie miłość bliźniego i lojalność wobec hinduizmu, a za granicą zwłaszcza światopogląd Vedanty jako koronie religii historycznych, które są prawdopodobnie użyteczne, ale z mniejszym stopniu prawdziwości. W klasztorach, gdzie misjonarze byli szkoleni, istniał ustalony porządek Obrad, kontemplacji, nauki i rekreacji. Jedynie w jednym z klasztorów w Himalajach mnisi poświęcaja się wyłącznie kontemplacji.

Na podstawie: Alfons Väth S.J., Religiöse Wandlungen in Indien im 19. und beginnenden 20. Jahrhundert