Historia wypraw krzyżowych wiąże się ściśle z pojawieniem się zagrożenia ze strony Turków Seldżuckich, którzy w XI wieku przybyli na Bliski Wschód (w 1055 zdobyty został Bagdad). Szczególnie zagrożone poczuło się Bizancjum, w 1071 roku miała miejsce słynna bitwa pod Mantzikertem, w czasie której cesarz Roman IV Diogenes dostał się do niewoli (stąd późniejsze apele cesarza Aleksego o pomoc ze strony łacinników).We wcześniejszym okresie, pod panowaniem arabskim los chrześcijan nie był szczególnie trudny. Wyjątkiem było jedynie panowanie kalifa Al- Hakim'a. Chrześcijanie zmuszeni zostali wówczas do noszenia w miejscach publicznych czarnych turbanów i krzyży. W roku 1011, a później również w 1012 wydane zostały edykty nakazujące ściągnięcie krzyży z kościołów i zniszczenie mszałów, a także zakazywały używania wina przy celebrowaniu Eucharystii.

Pojawienie się Turków wstrzymało również ruch pielgrzymkowy z Europy zachodniej. Przykładowo biskup Bambergu Gunther w 1065 widzieć miał masakrę pielgrzymów dokonaną na dwa dni drogi od Jerozolimy.

Warto pamiętać, iż idea krucjaty zrodziła się już w głowie papieża Grzegorza VII. Niestety, plany pokrzyżował słynny konflikt z cesarzem Henrykiem IV. Do krucjaty wezwał dopiero papież Urban II (późniejszy błogosławiony) na słynnym synodzie w Clermont (dokładnie 27 listopada 1095 roku). Krucjata wyznaczona została na dzień 15 sierpnia 1096. Do tego czasu po Europie wędrowali kaznodzieje zachęcający do wzięcia krzyża. Przyjęcie krzyża było publicznym ślubowaniem Bogu, iż wyruszy się na krucjatę- przysięga traktowana była niezwykle poważnie, za złamanie słowa mogła grozić nawet ekskomunika. Kościół otaczał opieką własność krzyżowca (za najechanie na jego dobra groziła ekskomunika). Ponadto byli oni woli od różnego rodzaju podatków i myt. I co najistotniejsze- z udziałem w krucjacie wiązały się liczne odpusty. Nie każdy niestety posiadał możliwość przyjęcia krzyża. Przykładowo osoby duchowne potrzebowały zgody swoich przełożonych, a żonaci mężczyźni zgody swoich małżonek (przepis ten zniósł jednak papież Innocenty III, ponieważ w praktyce często był nadużywany).

 

Źródła wykorzystane:

T.F. Madden, „Historia wypraw krzyżowych. Nowe ujęcie”, Kraków 2008

S.Weidenkopf, „Chwała Krucjat”, Kraków 2015