W zeszłym tygodniu zamieściłam pierwszą część artykułu dotyczącego stosunku pierwszych chrześcijan do wojny, w którym zaprezentowane zostało rygorystyczne stanowisko Tertuliana. Dziś w pierwszej kolejności pragnę przytoczyć opinię autora żyjącego niego wcześniej, a mianowicie św. Klemensa I, papieża (nie mamy pewności co do daty jego męczeńskiej śmierci- był to rok 97 lub 101). Papież w swoim słynnym „Liście do Koryntian” porównywał życie chrześcijanina do służby wojskowej: „Walczmy więc, mężowie bracia, z niezłomną wytrwałością pod znakiem niepokalanych przykazań Jego. Przypatrzmy się tym, którzy wojują pod rozkazami wodzów naszych: jak porządnie, jak powolnie, jak posłusznie spełniają rozkazy”. Oczywiście, autor nie wypowiada się tutaj wprost o tym czy wypada, aby chrześcijanin służył w wojsku. Porównania takiego typu sugerują jednak, iż zdaniem św. Klemensa służba wojskowa nie jest niczym niegodziwym.

W dalszej kolejności warto przyjrzeć się opinii innego wielkiego Świętego, mianowicie św. Ireneusza (ok.130- 202). W swoim dziele „Adversus haereses” wypowiedział się on na temat możliwości użycia siły przez władzę. Autor był zdania, iż człowiek po oddaleniu się od Boga popadł w swego rodzaju stan zdziczenia, czyli stał się skłonny do czynienia zła. Ponieważ ludzie nie znali bojaźni Bożej, Bóg chcąc uczynić świat sprawiedliwym, ustanowił bojaźń ludzką. Święty nazwał nawet władców „sługami Boga”. Nie miał wątpliwości, iż ustanowieni zostali przez Boga, nie przez diabła, gdyż to właśnie diabeł nie chce, aby ludzie żyli w pokoju. Oczywiście, władza ziemska ma zdaniem św. Ireneusza swoje ograniczenia- nie może działać w sposób nielegalny czy tyrański, gdyż byłoby to burzeniem sprawiedliwości. Jeśli jednak władcy działaś będą według przepisów prawa, nie zostaną wówczas pociągnięci przez Boga do odpowiedzialności.

 

Źródła wykorzystane:
ks. Myszor Wincenty, Chrześcijanie wobec świata. Problem wojny i pokoju w pierwotnym chrześcijaństwie, [w]: „Śląskie studia Historyczno- Teologiczne” , t.XVI, 1983