Oblicza nienawiści

dodane 14:46

Nienawiść, czyli skrajna niechęć i wrogość wobec kogoś – osoby lub grupy osób, a także wobec czegoś – przedmiotu albo sytuacji (np. „nienawidzę chorować”) ma różne odmiany. Może więc być dzika, gwałtowna, namiętna, śmiertelna, zagorzała, zażarta czy żywiołowa. Może być głucha lub ślepa, ale też głęboka, skryta czy bezsilna. Ta leksykalna różnorodność dowodzi tego, iż nienawiść jest uczuciem dość powszechnym, że często towarzyszy ona człowiekowi, także i temu, który ma świadomość moralnej (opozycja wobec norm moralnych) lub kulturowej jej niestosowności (człowiek dobrze wychowany nie powinien odczuwać, a tym bardziej ujawniać silnych stanów emocjonalnych, zwłaszcza jeśli są one negatywne).

Jakie jest podłoże odczuwanej nienawiści? Odpowiedź na tak postawione pytanie zwykle dotyczy jednostki i sytuacji, w jakiej się ona znajduje. Ludzie odczuwają nienawiść wobec kogoś, kto ich skrzywdził, do kogo mają pretensje lub komu zazdroszczą. Można nienawidzić kogoś, bo jest lepszy, ładniejszy, ma większe życiowe osiągnięcia, stanowi dla nas niedościgły wzór. Nienawidzimy kogoś, kogo kochamy, a kto nas odrzucił. Częściej nienawidzimy ludzi bliskich, z którymi coś nas łączy niż tych odległych, mniej znanych, obcych. Prawidłowość tę Wiesław Myśliński wyraził takim oto aforyzmem: „Bo też nie ma większej nienawiści niż zrodzona z bliskości” (Traktat o łuskaniu fasoli). Nie przypadkiem więc tak bardzo nienawidzą się wyznawcy religii wyrosłych z tego samego pnia lub członkowie partii politycznych mających wspólną przeszłość (jak w Polsce – „Solidarnościową”). Nienawidzimy kogoś do nas podobnego, bo też nienawidzimy czegoś w sobie, a trudno bezpośrednio i w niezakamuflowany sposób odrzucić własną osobę. Nienawiść wywołują też ludzie, których się boimy i jednocześnie, o których nie możemy przestać myśleć.

Nienawiść można do kogoś czuć, nienawiść można jednak też ściągać, w kimś ją budzić. W pierwszym przypadku jest się podmiotem generującym tę emocję wobec innej osoby, w drugim – obiektem negatywnego nastawienia innej osoby. Ta analiza wskazuje na nienawiść jako stan, który określa relacje między jednostkami i wyznacza ich jakość.

Nienawiść można jednak też podsycać, siać i szerzyć.

Jolanta Miluska

nd pn wt śr cz pt sb

25

26

27

28

29

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

1

2

3

4

5

6

Dzisiaj: 29.03.2024

Ostatnio dodane